Sesli dinlemek icin TIKLAYINIZ

Fethullah Gülen Hocaefendi, haftanın Bamteli sohbetinde şunları söyledi:

   “Eğer sen hak ile meşgul olmazsan, bâtıl seni işgal eder!”

Burada çıkan (bilgisayar ekranına yansıyan) bir tablo var: “Ulvî dertlerle dertlenmeyenlere, süflî dertler musallat olur!” İnsan dertleniyor ise, ulvî dertler ile dertlenmeli!.. Allah ile olan irtibatı açısından acaba tam mı, değil mi?!. İnsanlığın İftihar Tablosu’nun (sallallâhu aleyhi ve sellem) bize kazandırdığı şeylere, gözümüzü açma ve her şeyi doğru görme adına beyanlarının yerinde bir mercek, yerinde bir dürbün, yerinde bir teleskop olmasına karşılık, acaba biz o Zât’ın edip-eylediği şeylere tam mukabelede bulunabildik mi?!.

Zât-ı Ulûhiyete karşı ubudiyet… Hazreti Pîr’in sözü: “Ubudiyet, mukaddeme-i mükâfat-ı lâhika değil, belki netice-i nimet-i sâbıkadır.” Yani, “Yaptık tamamen, şunu hak ettik, şuna mazhar olmamız lazım!” dercesine, Allah’a karşı -hâşâ ve kellâ- pazarlık yapıyor gibi bir tavra girmek, saygısızlıktır. Esasen bize verilen şeyler… Esasen “Biz!” deme bile, “Ben!” deme bile, “Sen!” deme bile… Bunları bile bazıları fazla görmüşler. Sen, ben… Aradan çık; O, tecellî eylesin!.. Bizim varlığımız, izafi varlıklardır esasen, nisbî varlıklardır; O’nun vücûd-i hakikisinin gölgesinin gölgesi… Bu açıdan da hiç alacak bir şeyimiz yok; O, vereceklerini vermiş. Bundan sonra ömrümüz olduğu sürece, isterseniz Hazreti Nuh (aleyhisselam) gibi dokuz yüz elli sene yaşayalım, bize düşen kâmil ubudiyettir.

Kur’an-ı Kerim, Hazreti Nuh için “dokuz yüz elli sene” diyor. O dönemlere aklımız ermiyor. Denen şeyleri olduğu gibi, “Müteşâbih” gibi manalara çekmeden olduğu gibi kabul etmek lazım. Efendim, o kadar ömrümüz olsa, Cenâb-ı Hakk’a karşı hep onu kulluk istikametinde kullansak, samimâne, hâlisâne kullansak, yine de Cenâb-ı Hakk’ın üzerimizdeki nimetlerine tam mukabelede bulunmuş olmayız, şükürde bulunmuş olmayız.

Şimdi bununla dertlenme, esasen bunu dert edinme… Sonra ikinci bir mesele; madem misyon itibarıyla o yol seçilmiş, Peygamberler Yolu seçilmiş; evvelâ Allah’ın bildirilmesi, bütün insanlığa tanıttırılması… Gönüllerin O’na karşı olan alaka ile çarpması, heyecanlanması… Bu, bir gâye-i hayal olmalı. Öyle bir şey ile bir insan, oturup-kalkmaz ise şayet, hep onu heceleyip durmaz ise, süflî dertler, musallat olur ona. İşte -böyle- rahat yaşama, debdebe, ihtişam, alkış, takdir, lüks villalar, zırhlı araçlar… Bütün bunlara gönlünü kaptırır ve hiç farkına varmadan şeytanın yoluna girmiş olur. Şeytan da insanlarda -esasen- sürekli bu duyguyu tetikler durur. İnsanın, ona (şeytana) karşı koyabilmesi, Allah’ın inayetine bağlıdır; Allah’ın inayeti de sizin Allah’ın yolunda olmanıza bağlıdır.

İnsanın, ulvî dertler ile meşgul olması lazım ki, süflî dertler insana musallat olmasın!.. İnsanın sürekli hak ile meşgul olması lazım ki, bâtıl onu işgal etmesin. Bu söz, biraz değiştirilmiş olarak İmam Şâfiî hazretlerine aittir; o der ki: “Eğer hak ile meşgul olmaz isen, bâtıl seni işgal eder!” Hafizanallah!.. Neleri kabul ettirir, neleri kabul ettirir!.. Dize getirir, “Yetmez!” der; yüzüstü vurur seni yere, “Yetmez!” der; yerin dibine batmana çalışır, “Yetmez!” der, hafizanallah. Çünkü insana karşı öteden beri çok ciddî hışmı vardır, hazımsızlığı vardır. Allah’ın “Safiyyullah” olarak yarattığı insana bile, bir zelle, bir sürçme yaşattığına göre, bizim, onun tek bir oyunu ile devrilmemiz mukadderdir her zaman. Ona karşı dik durmanın da tek yolu, Allah karşısında kemâl-i ubudiyet ile el-pençe divan durmaya, rükûa varmaya, başını yere koymaya ve orada içini Allah’a karşı dökmeye, el kaldırıp içini Allah’a karşı dökmeye bağlıdır. O’nun ile ne kadar irtibatın kavi ise şayet, başka zayıf irtibatların hepsi kendi kendine sökülür gider; evet, sökülebilecek bir şey gibi sökülür gider; Allah’ın izni-inayeti ile.

   “Yalan, bir lafz-ı kâfirdir.”

Ekranda çıkan bir tablo üzerine söyledim bunları. Bundan evvel de bir söz çıkmıştı: “Yalan, bir lafz-ı kâfirdir.” miydi? Evet, o çıktı arkadan. “Yalan, bir lafz-ı kâfirdir.” Bu da yine Hazreti Pîr-i Mugân, Şem’-i tâbâna ait. Yani, yalan söyleyen herkes kâfir olmaz; fakat yalan, kâfirlere ait bir tabirdir, sıfattır esasen.

Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) münafığın sıfatlarını sayarken -kâfirde haydi haydi onlar bulunuyor- آيَةُ الْمُنَافِقِ ثَلَاثٌ: إِذَا حَدَّثَ كَذَبَ، وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ، وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ “Münafığın alameti üçtür: Konuştuğu zaman yalan konuşur. Vadettiği zaman vadinden döner. Kendisine bir şey emanet edildiği zaman da hıyanet eder.” buyuruyor. Bazen bir dördüncü sıfat da sayıyor; bir yerde, başka bir hadiste diyor ki: وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ “Sana söz verdiği zaman da, o mevzuda hep gadir ile davranır sana, sözünde durmaz.” Bağışlayın, halk ifadesiyle, seviyesiz biraz, “kalleşlik” yapar. Ama işte birincisi yalandır; münafığın sıfatı, kâfirin de sıfatıdır.

Esasen “yalan söylemek” deniyor; bununla beraber, “iftira” da yalan kategorisine girer. Ayrıca yalana inzimam edecek iftira olması itibarıyla, o daha büyük vebaldir. Çünkü yalan söylemek, belki sadece kendini alakadar ediyor; iftirada başkasının itibarı, şerefi de söz konusu. “İtiraf” adı altında başkalarını karalama, dışlama başkalarını; bir yönüyle aradan sıyrılma adına başkalarına kötülük yapma, böylece kendi sıyrılmasını temin etmeye çalışma… Bu da “yalan” kategorisine girer; yalan söylüyor, çünkü hilâf-ı vâki beyanda bulunuyor.

Her gün yeni bir iftira ederler, başkalarını karalamaya matuf… Bir gün şöyle derler: -Mesela- “Falan Bekir ağa öldü!” Ertesi gün, yetmedi, inanmadı ise millet, adam yine çıkıyorsa milletin karşısına, bu defa da “Felç olmuş; yataktan kalkamıyormuş!” derler. Tabii, siz de bir miktar ortada görünmüyorsanız, “Tamam, tuttu!” falan derler. Bir başka defasında kalkar derler ki: “İntihara teşebbüs etmiş!” Bütün bunları dinleyip de değerlendirme, bunlara göre hüküm verme, insanın zihnini kirletir. Biz, meşgul olmayız bu türlü şeylerle; fakat bazen öyle ayağa düşüyor ki, herkes muttali oluyor, bütün bunlara muttali oluyor. Yani oturup-kalkıyorlar, hep kâfir sıfatları ile oturup kalkıyorlar; hep münafık sıfatları ile oturup kalkıyorlar.

Şimdi bütün bunlardan birini bir kere yapma, iki kere yapma, üç kere yapma insanı küfre sokmaz. Hani bunlar günah-ı kebâir olduğundan dolayı, tevbenin izâle edebileceği, yıkayacağı, arındıracağı şeylerdir.

   Hazreti Ebu Hüreyre, her gün on iki bin defa istiğfar ediyor; “Bu kadarı fazla değil mi?” denince, “Hayır, günahlarım adedince…” cevabını veriyordu; o kendi ufku itibarıyla hayalinden geçen şeylerden dahi bağışlanma diliyordu.

İstiğfar… İstiğfar önce geliyor; Cenâb-ı Hak’tan yarlığanma talep etme. Sonra tam O’na yönelme ki, ona “tevbe” diyoruz. Sonra bu tevbeyi içten yapma ki ona, “inâbe” diyoruz. Mukarrabînin yaptığı sürekli teveccühe de “evbe” diyorlar ki, onu umumiyet itibarıyla Usûlüddin uleması kullanmıyor, daha ziyade Sofiler kullanıyorlar; belki onlar içinde sizin gibi kimseler kullanabilirler. “Evbe” diyorlar; yani, Cenâb-ı Hakk’a daha içten teveccüh etme; esasen günahı/zelleyi öldüren bir mikrop gibi, bir virüs gibi görme… Altmış sene evvel, gözünün kapağını açtı, bir harama baktı ise, altmış sene sonra aklına geldiğinde, yine أَلْفُ أَلْفِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ “Binlerce, milyon kere istiğfar ediyorum.” deme; “Ben nasıl o haltı yaptım ya Rabbî! Keşke canımı alsaydın da ben gözümü açıp ona bakmasaydım; elimi ona uzatmasaydım; o harama doğru bir adım atmasaydım; -bağışlayın- o haltı karıştırmasaydım!” Altmış sene sonra aklına geldiğinde, yine sancı ile kıvranır, böyle der. Bu, “evbe” ehlinin Cenâb-ı Hakk’a teveccühünün ifadesidir, derinlemesine bir teveccühtür. Bunlar her akıllarına geldiklerinde, defter-i hasenatlarına istiğfar yağar.

İstiğfar… İnsanın defterinin istiğfar ile dolu olması da Sahib-i Şeriat tarafından takdir ile karşılanır: طُوبَى لِمَنْ وَجَدَ فِي صَحِيفَتِهِ اسْتِغْفَارًا كَثِيرًا “Ne mutlu o insana ki, defterinde pek çok istiğfar vardır!” Hatta bir kere “Estağfirullah!” demek değil de -hani birisinin sık sık tekrar ettiği gibi- أَلْفُ أَلْفِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ “Milyon milyon estağfirullah!.. Katrilyon katrilyon estağfirullah… Allah’ım, günahlarım kadar diyemiyorum!..”

Hadis dersinde ricâl okunurken, Hazreti Ebu Hüreyre’nin hayat-ı seniyyeleri her geldiğinde, nazara verildiğinde görüyoruz; yaptığı şeylerden bir tanesi de günde on iki bin tane tesbih söylemek. Zannediyorum, سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ أَسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِي وَأَسْأَلُكَ رَحْمَتَكَ، اَللَّهُمَّ زِدْنِي عِلْمًا، وَلَا تُزِغْ قَلْبِي بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنِي، وَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً، إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ “Ey bütün eksik ve kusurlardan münezzeh bulunan Rabbim, Seni (Zatına yakışmayan her şeyden) tenzih ederim. Allah’ım, günahımı bağışlamanı diler ve rahmetini dilenirim. Allah’ım, ilmimi artır ve beni hidayete erdirdikten sonra bir daha kalbimi kaydırma; katından bana rahmet lütfet; şüphesiz ki Sen, çok lütufkâr Vehhâb’sın.” diyordu. Me’sûrat’tan olan şeyler… (“Me’sûrât” kısaca Allah Rasûlü’nün (sallallâhu aleyhi ve sellem) hayatın her alanına ait yaptığı dua ve zikirlerin genel adıdır.) Ashâb-ı Kirâm, Me’surât’a çok dikkat ederlerdi. Kendi hevâ ve heveslerine göre uydurdukları kelimeler ile Cenâb-ı Hakk’a teveccüh yerine, “Allah’a teveccüh, ancak Allah’ı doğru bilen birisinin beyanı ile olur.” mülahazasıyla hareket ederlerdi. “Efendimiz ne demiş, O’na nasıl yaklaşmış, nasıl teveccüh etmiş, kapının tokmağına nasıl dokunmuş, başını eşiğe nasıl koymuş, kapıyı nasıl tıklatmış ise, bize düşen de odur.” derlerdi. Bu arz ettiğim tesbih de sabah-akşam dualarında; Efendimiz’e (sallallâhu aleyhi ve sellem) ait Me’sûrât’tan bir duadır. Böyle diyebilecekleri gibi, aynı zamanda başka şekilde de yine Efendimiz’den mervî çok şey var, böyle de diyebilirler.

On iki bin defa tesbih yapıyor. Onun bu halini istiğrap edenler, biraz garip bulanlar diyorlar ki: “Yani bu kadar…” Diyor ki, “Ee, günahlarım kadar yapıyorum!” Evet… Bilmiyorum ne günahı olmuş! Gelmiş orada, Suffe’de yatmış, kalkmış.. Efendimiz’den hiç ayrılmamış.. bazen açlığından dolayı, susuzluğundan dolayı, saralı bir insan gibi, Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) mihrabı ile Âişe validemizin hücresi arasında bayılmış düşmüş.. millet “Deli!” demiş kendisine ama “Açımdan bayılıyordum!” falan demiş… Şimdi günah ile arasında sürekli bir mesafe olmuş. Hadis râvîleri arasında, Efendimiz’den hadis rivayet edenler arasında, sahabe-i kiram arasında en çok hadis rivayet eden zattır. Cenâb-ı Hak, bizi, onların şefaatine mazhar eylesin.

   Ukûbet endişesiyle Hakk’a sığınma bir “tevbe”; makam ve derecâtı muhafaza arzusuyla O’nda fâni olma bir “inâbe”; O’ndan başka her şeye kapanma da bir “evbe”dir.

Şimdi, “evbe”ye misal veriyordum; işte Hazreti Ebu Hüreyre’ninki bir “evbe”dir. İnsanlığın İftihar Tablosu’nun (aleyhissalâtü vesselam), “kendimizle yüzleşme” mevzuunda kısmen temas edildiği gibi, Hazreti Musa’nın (aleyhisselam), Hazreti İsa’nın (aleyhisselam), Hazreti Yakûb’un (aleyhisselam), Hazreti Yusuf’un (aleyhisselam) Allah ile münasebetleri açısından, kendileri ile yüzleşmeleri açısından dualarına bakarsanız, zannedersiniz ki oturup-kalkmış hep günah işlemişler, estağfirullah…

Kendilerine göre bir konum belirlemişlerdir esasen. Bazı deyip-ettikleri şeyler, bazen akıllarına gelen şeyler, bazen tasavvurlarına giren/sokulan şeyler, bazen bir güve gibi hayallerine gelip düşen şeyler… Bunları birer cinayet kabul etmiş; “Nasıl olur?! Allah, beni görüyor. Ben de O’nu görmenin peşinde olmalıyım! Ben burada o sadakatin gerektirdiği tavrı sergileyemedim.” mülahazasıyla, büyük bir günah işlemiş gibi, أَلْفُ أَلْفِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ demişlerdir. O, kendileri ile yüzleşme meselesine (“Kendi Kendimizle Yüzleşme veya Muhasebe” adıyla başlayıp devam eden Çağlayan dergisi makalelerine) de bakılırsa, görülecektir ki öyledir. Yoksa onları bizim günahlarımız gibi günah görmek, hafizanallah, o yüce zatları kadr u kıymetleri ile bilememe, Allah’la münasebetleri ile, derin münasebetleri ile tanıyamama demektir. Cenâb-ı Hak, tanımaya muvaffak eylesin! Bizi de o yola ilelebet hep sülük eylemeyi lütfeylesin!.. -Evet, kurban olayım, çıktı bakın!.. (Ekrana yansıyan tabloya) “Herakliyus’a yazdığı mektup” derler de; bu, el yazması…

Herkesin ulaşabileceği bir şey değildir “Evbe”. Bir enbiyâ-ı ızâm (aleyhimüssalâtü vesselam)… Bir belki o “Ebdâl”; öyle deniyor onlar için.. “Evtâd”; öyle deniyor onlar için.. “Aktâb”; öyle deniyor onlar için.. “Gavs”, bir dönemde bir tane bulunuyor, ona öyle deniyor. Belki o müçtehidin-i ızâm, müfessirîn-i kirâm, müceddidîn-i fihâm hazerâtı. Onlar, o mevzuda çok temkinli, çok gayretlidirler hakikaten. Her şeyi, Tasavvuftaki o “temkîn” yörüngesinde götürürler. Katiyen çok küçük hataya bile, kaymaya bile, zelleye bile, göz kaymasına bile, el uzanmasına bile tahammülleri yoktur; ölürler orada.

İşte o Rical’de görüyorsunuz: Kur’an-ı Kerim’i okurken bazen, yüzüstü kapanıyor ona, yüzünü toza-toprağa sürüyor. Bazen kendisinin yazdığı “Rekâik”i okuyor orada, kendisinin yazdığı… Ahirete ait tablolar… Berzah’ta ne oluyor, Mahşer’de ne oluyor, Mizan’da terazinin kefeleri ne söylüyor?!. Sırat ne diyor senin için? Öbür taraftan, Cennet kapıları aralanmış; ne istiyorlar senden? Cehennem ağzını açmış, bir hortum gibi yutmak istiyor seni; o ne demek istiyor sana?!. Bütün bunları birden nazar-ı itibara aldıkları zaman, yürekleri ağızlarına geliyor onların; hayatı öyle götürüyorlar.

Bir de o dönemde, devr-i Risâletpenâhi’den itibaren bunlar yaşanmış; o İstiğfar da, Tevbe de, İnâbe de, Evbe de hepsi yaşanmış. Fakat hani sistem halinde henüz adlandırılamamış; belki, o sistemin gerekleri nelerdir, onlar ortaya konamamış. Daha sonra sofîler, bazı şeyleri isimlendirmişler; “Buna şu denir, buna şu denir, buna da şu denir, buna da şu denir!” demek suretiyle, esasen o mevzudaki yürümeye adlar koymuşlar. O mevzuda yapılacak şeylere adlar koymuşlar ve o adlar ile artık onları tarif etmişler. “Esasen onlar eskiden yoktu da sonradan icat oldu!” demek değildir yani. İsimsiz müsemma… Vardılar da onlar, daha sonra başkaları “Dile göre, ne diyelim bunlara?” dediler; “İşte bu, -dile göre- budur!” falan dediler, buna göre adlandırdılar. Tarikatlar oldu, Sofilikler oldu, Seyr-i Sülûk-i Ruhânîler oldu. “Seyr illallah”, “Seyr billah”, “Seyr maallah”, “Seyr anillah” tabirleri işin içine girdi. Ve bütün bunları, bizim iştihamızı kabartan, arzularımızı tetikleyen birer unsur haline getirdiler. “Âlem hep bu yolda O’na doğru yürüyor; siz ne diye duruyorsunuz!” şekline geldi. Hakiki mürşitlerin elinde de binlerce insan, yüz binlerce insan -Üstadımız her zaman “yüz binlerce” tabirini kullanıyor; yüzbinlerce insan- o ufku Allah’ın izni-inayeti ile ihraz ettiler.

   Gül bitirmek veya başağa yürümek için dünyanın dört bir yanına saçıldınız; Cenâb-ı Hakk’ın nâm-ı Celîlini bütün dünyaya duyuracaksınız.

Size de o yol açık, o ufuk açık, Allah’ın izniyle. Cenâb-ı Hak, size de lütfeylesin!.. Ve en zirveye varın, ondan sonra “İnsanlar niye buraya gelmiyor ki?!” diye gelin, onların ellerinden tutmaya çalışın ve onları da o ufka götürmeye çalışın, Allah’ın izni-inayetiyle.

Şu andaki konumunuz da ona namzet olduğunuzu gösteriyor. Cenâb-ı Hak, sizi, bazılarının elleriyle yeryüzüne saçtı. Şayet niyetleri hâlis olsaydı, yapmanız gerekli olan bu şeyi yapmak üzere sizi tohumlar gibi dünyanın dört bir yanına -hâlis niyet ile- saçsalardı, onların hepsi de evliya olurdu. Fakat onlar o niyet ile saçmadılar; zulüm olsun diye, sizi bitirmek için yaptılar. Bu mesele onlar için ayn-ı günah oldu, onları batıracak bir şey oldu. Fakat sizi de kaldıracak bir şey oldu.

Şimdi tohumlar gibi dünyanın değişik yerlerine saçıldınız. Toprağın bağrına düştünüz. Sâdî Şirâzî’nin dediği gibi, خَاكْ شَوْ خَاكْ بِرُويَدْ بَا تُو گُلْ * كِه بَجُزْ خَاكْنِيسْت كَسْ مَظْهَرِ گُلْ “Toprak ol toprak ki, gül bitiresin; zira topraktan başkası güle mazhar olamaz.” Gül bitirmek için dünyanın dört bir yanına saçıldınız veya başağa/başaklara yürümek için dünyanın dört bir yanına saçıldınız. Cenâb-ı Hakk’ın nâm-ı Celîlini bütün dünyaya duyuracaksınız.

Bazen şöyle diyoruz: Cenâb-ı Hakk’ın ism-i şerifleri, ism-i âlîleri dünyanın dört bir yanında şehbal açacak, bayraklar gibi, sancaklar gibi dalgalanıp duracak… Nâm-ı celîl-i Muhammedî, bayraklar gibi dalgalanacak duracak… Yahya Kemal, onun öyle olmasını istemiş. Hani ufku o kadar mıydı ama “Eski Şiirin Gölgesinde” içinde bulunan şeylerden -onda bize ait şeyleri yazar- bir tanesi de odur: “Ezan” şiiri, malum. Evet, çok iyi biliyorsunuz; tekrarı başınızı ağrıtır mı bunun?!

“Emr-i bülendsin ey ezân-ı Muhammedî,

Kâfî değil sadâna, cihan-ı Muhammedî..

Sultan Selim-i Evveli râm etmeyip ecel,

Fethetmeliydi şân-ı Muhammedî..

Gök nura gark olur, nice yüz bin minareden,

Şehbal açınca ruh-i revân-ı Muhammedî..

Ervah cümleten görür “Allahu Ekber”i,

Akseyleyince arşa lisan-ı Muhammedî.”

Sonra da Üsküp’te, kabr-i madere meseleyi havale ederek diyor ki:

“Üsküp’te kabr-i mâdere olsun bu nev gazel,

Bir tuhfe-i bedi’ ü beyân-ı Muhammedî.” (Sallallâhu aleyhi ve sellem.)

O mesele, öyle bir nesil ile, iki nesil ile, üç nesil ile gerçekleşecek basit bir hadise değil. Bir nesil, o meseleyi kıvamında yaşayacak; hakikaten o meselenin kıvamını sergileyecek; her tavrı ile, her hali ile sergileyecek… Gittikleri her yerde Müslümanlık adına insanların problemlerini halledecek; insanlarda bir imrenme uyandıracak, Allah’ın izni-inayeti ile… Onların bıraktıkları yerden, arkadan gelen başka bir nesil alacak onu; birkaç kilometre daha ileriye götürecek; birkaç kilometre daha ileriye götürecek… Müslim-i Şerif’te ifade edildiği gibi, yeryüzünde nâm-ı Celîlinin gitmediği yer kalmayacak, Allah’ın izni-inayeti ile.

Ama herkesin aynı seviyede, zirvede meseleyi kabul etmesine gelince, o hiçbir zaman olmamış ki, yine olmayacak; bunu öyle kabul etmek lazım. İnsanlığın İftihar Tablosu’nun bulunduğu zamanda da olmamış. O elindeki fırçasını kime çalıyorsa, Kendine benzetiyor; fakat münafıklar dinlemiyorlar, sürekli arkadan fırıldak çeviriyorlar. Bu açıdan da realiteleri de gözeterek insan öyle bir gâye-i hayale kilitlenmeli!..

   Egoizm, egosantrizm, narsizm gibi gayyalara yuvarlanmamanın çaresi gaye-i hayaldir.

Yine Hazreti Pîr’in bir sözü ile, onu tekrarlayarak devam edelim: “Bir gaye-i hayal olmazsa, yahut nisyan basarsa, ya tenâsî edilse, elbette zihinler enelere dönerler, etrafında gezerler.” Egoizmaya gitmenin, egosantrizmaya gitmenin, daha Allah belası başka şeylere yuvarlanmanın karşısında bir şey var ise, o da “gâye-i hayal”dir.

Yüksek bir gâye-i hayal… Fransızlar “ideal” demişler; Ziya Gökalp “mefkûre” demiş, onun karşılığı diye. Fakat Hazret-i Pîr’inki “gâye-i hayal”. Yani, “taakkul”ünüz öyle olacak, “tasavvur”unuz öyle olacak ama esas “hayal”inizde bile o olacak. Oturup kalkarken “Niye ben bu işin rüyasını görmüyorum?! Neden ben bunu hep hayal etmiyorum?!. Böyle, oturup kalksam hep bunu hayal etsem!” diyeceksiniz. Böyle olunca, zannediyorum İstanbul’un surları Fatih’in (cennet-mekân) stratejileri/taktikleri karşısında kale kapıları misillü açıldığı gibi, Allah’ın izni-inayeti ile sizin için de nice kapılar kale kapıları gibi açılacak.

Şimdi de ekranda şu çıktı: اَمَرْتُكَ الْخَيْرَ لاَكِنْ مَا اتَمَرْتُ بِهِ – وَ مَا اسْتَقَمْتُ فَمَا قَوْلِي لَكَ اسْتَقَمِ “Sana hayrı emrettim ama ben kendim onu emir edinmedim! Kendim istikamet üzere olmadım ama sana sözüm, ‘İstikamet üzere ol!’ idi.” Bûsîrî kasidesinde diyor. İşte benim durumum. Size hayli güzel şeyleri söylüyorum fakat onları tabiatımda bir derinlik hâline getiremediğimden, içtenleştiremediğimden, nasıl o sözler size tesir edecek ki?!. Ben, dediğim şeylerin altında kalarak inlemeli/ezilmeliyim ki, sizin için de bir şey ifade etsin. Ama heyhat! Heyhat!.. Esselâmu aleyküm.